Bacak Ağrısı Nedir ve Neden Olur?
Endovenöz lazer ablasyon tedavisi, varislere yol açan toplardamar yetmezliğinin tedavisine yönelik bir ameliyatsız varis tedavi yöntemidir. Endovenöz Lazer Ablasyon (EVLA) tedavisinde, bir lazer jeneratörü ile oluşturulan enerjinin fiberoptik kateter ile varise yol açan toplardamar içine iletilmesi ve bu enerjinin damar duvarında yarattıgı ısı ve kontraksiyon sonucunda damar büzülmesi ve kapanması esasına dayanır. Bu ameliyatsız varis tedavi yönteminde, cilt kesisi yapılmaksızın, toplardamarın kapanmasını sağlamak için çeşitli lazer dalga boylarında çalışabilen özelleşmiş lazer fiberleri kullanır. Lazerle varis tedavisinin amacı, bacaktaki yüzeysel toplardamarda kanın geri kaçışı ‘venöz reflü’ nedeniyle oluşmuş olan toplardamar yetmezliğini yani ‘venöz yetmezlik’ durumunu düzeltmektir.
LASER (Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation), 1959 yılında Colombia Üniversitesi’nden Gordon Gould tarafından ilk kez ortaya konmuş bir kavramdır. Lazer enerjisinin aslında ilk olarak kullanılmaya başladığı alanların biri de tıptır. Lazer’in tıpta kesme ve yakma işlemleri için kullanılabileceği daha 1960’ların başlarında görülmüştür. Bunun için doğru dalga boyundaki laser ışın demetinin, doğru doku için ve doğru miktarda kullanılması gerekmektedir.
Endovenöz lazer ablasyon teknolojisi, varis tedavisinde son yıllarda gittikçe artan yaygınlıkta kullanılmaktadır. Bu minimal invaziv tedavi yöntemi eskiden hemen daima cerrahi tedavi gerektiren, ileri yaşlı, obez yada çok genişlemiş varisleri olan hastalarda dahi rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Lazerle varis tedavisi işlemine, öncelikle doppler ultrason ile girişim yapılacak bacaktaki toplardamar sistemi değerlendirilerek ameliyat öncesi haritalandırma ve işaretleme yapılmasıyla başlanır.
Girişim yapılacak yerden, genellikle dizaltı seviyesinden doppler ultrason eşliğinde toplardamar içine iğne deliğinden girilir ve yine doppler eşliğinde lazer kateteri tedavi edilecek damar boyunca ilerletilerek, ana femoral vene bağlantı noktasından 1-2 cm geride kalacak biçimde yerleştirilir ve sabitlenir. Takiben lazer enerjisi nedeniyle oluşabilecek termal hasarı önlemek amacıyla tüm toplardamar boyunca ve çepeçevre veni saracak biçimde pompa ile soğuk tümesan anestezi uygulanır.
Tümesan anestezi solüsyonunun, veni tamamen çevrelemesi ve tüm ven uzunluğu boyunca çevre dokularla arasında bir sıvı yastık oluşturması gerekir. Kateter ile iletilen enerjinin yoğunlaştığı bölgelerde sıcaklık çok yüksek değerlere ulaşabilmektedir. Tumesan anestezi solüsyonu hem ağrıyı önleme hem de çevre dokuları yanık riskinden korumak için dikkatle uygulanmalıdır. Tümesent anestezi uygulamasını takiben damar çapına ve hastaya göre belirlenen enerji yoğunlugu ayarlanarak aralıklı ya da devamlı geri çekme modunda lazer enerjisi damar iç duvarına aktarılır. Kateter ile aktarılan lazer enerjisinin damar duvarında yarattıgı ısı ve kontraksiyon sonucunda toplardamarın büzülmesi ve kapanması sağlanır.
Genelde alt bacakta yoğunlaşan, görüntü kirliliğine ve ağrıya yol açan genişlemiş varis pakeleri lazerle varis tedavisi işlemi öncesi veya sonrasında “mikroflebektomi” yöntemi ile çok küçük insizyonlarla çıkartılır, dikiş atılmaz, insizyonlar strip ile kapatılır.
Lazer ile varis tedavisi sonrasında, doppler ultrason ile ablasyon uygulanmış toplardamar incelenip, tam olarak kapandığı ve derin toplardamarlarda herhangi bir problem olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Daha sonraki kontrollerde de bu ilk Doppler USG sonucu karşılaştırma amacı ile kullanılır. Ameliyatı tamamlanan hastanın bacak çapına uygun kompresyon çorabı giydirilmesini takiben servise çıkarılır.
Endovenöz laser tedavisi işleminin yaklaşık 45 dakika tamamlanmaktadır. Klasik cerrahiye nazaran daha az ağrı ve morluk gözlenmesi, kanama ve yara izi olmaması ve neredeyse hiç infeksiyon olmayışı bu minimal invaziv yöntemin en önemli avantajlarıdır. Genellikle, işlem sonrası hastalar ağrı kesici ihtiyacı duymazlar yada oldukça az bir ağrı ile günlük aktiviteye dönebilirler. İşlemden sonraki ilk bir ay için ağır egzersizden (fitness yada ağır kaldırma gibi) kaçınmak işlemin başarısı açısından önemlidir. Endovenöz laser tedavisi, cerrahi bir işlem gerektirmediği için yara izi yada nedbe dokusu gelişmemektedir. Pansumana ve antibiyotiğe ihtiyaç duyulmamaktadır.
Lazerle varis tedavisinin olası yan etkileri klasik cerrahi tedaviye oranla oldukça nadir görülür ve çoğunlukla kolay tolere edilirler:
İşlem sonrası ilk birkaç hafta içinde kapatılan damar bölgesinde hafif bir uyuşukluk ve çekilme hissi görülebilir ancak kısa zamanda düzelir.
Flebitis; Ciltte kırmızılık ve hasssiyetle kendisini gösteren ve ağrı kesici ile kolayca tolore edilebilen bir durumdur, 3-7 gün içinde tamamen düzelir
İşlem bölgesinde ekimoz (morluk) nadirende olsa görülebilir ve ilk bir hafta içinde düzelir. Sıklıkla kateterin damara giris bölgesinden kaynaklanır
Derin ven trombozu ve Akciğer embolisi: Lazerle varis tedavisi sonrasında çok nadir görülürler. Pıhtı gelişiminden korunmanın en iyi yolu hastanın erken dönemde mobilize olması, yeterli sıvı alınması ve uygun varis çorabı giymektir. Pıhtı gelişimi açısından riskli durumdaki hastalarda lazerle varis tedavisi sonrası kan sulandırıcı iğne uygulanabilir.
Cilt yanıkları: Ameliyatsız lazerle varis tedavisinin ilk yıllarında, tümesan anestezinin uygun yapılmadıgı hastalarda sıkça rastlanan bir komplikasyondur ancak günümüzde çok ender rastlanmaktadır.
Ameliyatsız varis tedavisi sonrasında cerrahi kesi yapılmadığı için günlük yaşama dönüş çok hızlıdır. Lazerle varis tedavisi sonrası; hasta bacağına varis çorabı giydirilerek servise alınır ve işlem sonrası ilk birkaç saat içinde mobilize olması ve yürümesi sağlanır. Genellikle işlem günü, 3-4 saatlik takip sonrası evine taburcu edilen hastanın 1. hafta doppler ultrason kontrolüne kadar varis çorabı giyilmesi önerilir. Bu yöntem ile tedavi edilen hastalar bir gün sonra normal aktivitelerine ve iş yaşamlarına dönebilmekte ve ağrı kesici ihtiyacı duymamaktadırlar.
Günümüzde tıbbi literatürde mevcut tüm bilgiler lazerle varis tedavisinin etkin ve güvenilir bir tedavi yöntemi oldugu yönündedir. Son 10 yılda birçok uluslararası merkez tarafından yürütülen çalışmalarda endovenöz lazer ablasyon ile ameliyatsız varis tedavisinin erken dönem başarı oranı %98-99 arasında bildirimiştir. 2009 senesinde yayınlanan ve varis hastalıgı nedeniyle tedavi edilen 12.320 hastalık dev bir Meta-Analizde lazerle varis tedavisinin başarı oranı %95 iken klasik cerrahi tedavinin başarı oranı %65’lerde kalmıştır.
Bacaktaki Safen toplardamarları bypass ameliyatında kullanılabilir, ancak bunun için normal çapta olmaları gerekir. Oysa varis hastalarında bu damarlar genellikle çok genişlemiş ve kalınlaşmıştır. Bu tür damarlar koroner bypass ameliyatı için uygun değildir ve kullanılamazlar. Ayrıca günümüzde koroner bypass ameliyatında Safen damarlarından başka göğüs atardamarı, el atardamarı kullanılmakta ve çok başarılı sonuçlar alınmaktadır. Bu nedenle varis hastalarının ileride doğabilecek kalp problemlerini düşünerek ilerlemiş varis hastalıklarının tedavisinden mahrum kalmaları ve gelişebilicek hayati komplikasyonları kabul etmeleri gereksizdir.
Şunuda özellikle vurgulamak gerekir ki ameliyatsız tedavisinde işlem dizüstünden başlayıp kasık bölgesine kadar devam eder ve diz altındaki sağlam damar segmenti ileride muhtemel bypass ameliyatı için hastada rezerv olarak saklanır.
Genel olarak, hamilelere, bacak atardamar tıkanıklığı olanlara, immobil hastalara, genel durumu bozuk yada demansif hastalara, kanama veya tromboza eğilim yaratan hastalıgı olanlara lazerle varis tedavisi uygulanmaz.
Paylaş:
Bu site sağlık hizmeti vermemektedir, kişileri bilgilendirmek ve site sahibi hakkında bilgi vermek amacı ile hazırlanmıştır. Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı veya tedavisinde kullanılmak üzere verilmemiştir. Tanı ve tedaviler mutlaka bir hekim tarafından yapılması gereken işlemlerdir. Site içeriğinin bir şekilde tanı ve tedavi amacıyla kullanımından doğacak sorumluluk ziyaretçiye aittir!
Tüm Hakları Saklıdır © 2024 Prof. Dr. Mert Dumantepe
