Bacak Ağrısı Nedir ve Neden Olur?
Buerger hastaların çok büyük bir bölümü sigara kullanan orta yaşlı erkeklerdir. Hastalık genellikle 20 ile 40 yaşlarında başlar. Buerger hastalığında, ellerde ve ayaklarda özellikle istirahatte iken şiddetli ağrı ve yaralar vardır. Hastaların büyük bölümünde yıllardır devam eden ayak ve ellerde üşüme, uyuşma ve soğukluktan yakınırken zamanla istirahatte ayak parmaklarında ağrılar ortaya çıkar. Çoğu kez parmaklar kızarmış olduğu halde soğuk ve ağrılıdır.
Ağrı başlangıçta yürüme ile gelirken bir süre sonra yürüme mesafesi kısalar ve istirahat ağrısına dönüşüp kalıcı hale gelir. Klasik ağrı kesiciler, buerger hastalığı tedavisinde çoğu zaman yeterli olmaz. Çoğu kez parmaklarda basit nedenlerle başlayan ve bir türlü iyi olmayan çok ağrılı yara, iltihap veya kangren ortaya çıkar.
Buerger hastalığının tanısı için en önemli kriterler; 50 yaşından önce özellikle erkeklerde şikayetlerin ortaya çıkmış olması ve sigara yada tütün kullanımı hikayesidir.
Çeşitli yöntemlerle hastalarda özellikle el ve ayak atardamarlarındaki tıkanık belirlenir. Doppler ultrasonografi ile çoğu kez kol ve bacaktaki büyük atardamarlarda hastalık bulgusu saptanmazken, el ve ayaktaki küçük atardamarlarında basınçların düşük olması ve tıkanıklık bulguları görülmesi Buerger hastalığı için çok tipiktir. Kesin tanı için BT Anjiografi ya da MR anjiografi gibi ileri görüntüleme yöntemleride kullanılabilir. Klasik anjiografide, etkilenen damarlarda birçok alanda, çok sayıda tıkanıklık vardır. Çoğu kez gövdeye yakın büyük damarlar normal iken, bacakta uçlara yakın küçük çaplı atardamarlar tıkalıdır ve kan tıkalı damarların çevresindeki küçük yandaş damarlar (kollateraller) aracılığı ile uçtaki dokulara yetersiz olarak iletilir.
Buerger hastalığı belirtileri ile gelen bir hastada; extremitedeki atardamar tıkanıklığının, kalpten kaynaklanmış bir emboliden, damarlardaki yaralanmadan yada bağışıklık sistemi otoimmun hastalıklarından kaynaklanmadığından emin olunmalıdır.
Tedavinin en önemli basamağı sigaranın bırakılmasıdır. Buerger hastalığı tedavisi için bu kesinlikle bir zorunluluktur. Sigarayı bırakan kişilerde amputasyon (doku yada uzvun kesilmesi) riski azalır ancak kesin olarak yok olmaz. Buna karşın sigara bırakılmadığında yaralar iyileşmez yada tekrar açılır ve sonuçta çok sayıda amputasyon gerekebilir.
Buerger hastalığı medikal tedavisinde etkinliği kanıtlanmış en önemli ilaç “prostaglandin” ismi verilen, normalde damarlardan da salgılanan ve damarların genişlemesini sağlayan bir çeşit hormonun damardan uygulanmasıdır. Prostaglandinler ile damar yolundan uygulanan tedavi genelde 3-4 hafta sürer ve yaraların iyileşmesi hızlanır. Bunun dışında ağrı kesiciler yada özel ağrı tedavisi yöntemleri hastalarda geçici rahatlama sağlayabilir.
Buergerli hastaların ancak %20 sinde damarlar bypass cerrahisi yada endovasküler tedaviler için uygundur. Genel olarak bypass cerrahisi bacağın yada ayağın kurtulmasına yardımcı olan en etkin tedavidir. Ancak bu hastalıkta etkilenen damarlar, dizaltındaki küçük çaplı damarlar olması nedeniyle anjiografik olarak stentleme yada bypass cerrahisi oldukça zor uygulanmakta yada uzun dönem sonuçları çok iyi olmamaktadır.
Anjiografik ya da cerrahi tedavinin uygulanamadığı ya da başarısız kaldığı durumlarda, son seçenek olarak atardamarlarda daralmaya yol açan sempatik sinirler sempatektomi ameliyatı ile kesilebilir yada ablasyon uyglanabilir. Çoğu hastada hastalık bu tedavilere cevap vermez ve parmaklardan başlayarak uzvun kesilmesi gerekir. Sadece gangrenli parmağın alınması soruna hiç bir çözüm getirmez ve oluşan ağrılı gangrenli güdük nedeni ile defalarca daha yukarılardan kesilme işlemleri gerekir. Bu nedenle Buerger hastalığı olan her hastada parmak yada ayak kesilmeden önce bypassa uygun açısından değerlendirilmelidir.
Paylaş:
Bu site sağlık hizmeti vermemektedir, kişileri bilgilendirmek ve site sahibi hakkında bilgi vermek amacı ile hazırlanmıştır. Sitedeki bilgiler hastalıkların tanı veya tedavisinde kullanılmak üzere verilmemiştir. Tanı ve tedaviler mutlaka bir hekim tarafından yapılması gereken işlemlerdir. Site içeriğinin bir şekilde tanı ve tedavi amacıyla kullanımından doğacak sorumluluk ziyaretçiye aittir!
Tüm Hakları Saklıdır © 2024 Prof. Dr. Mert Dumantepe
