Anevrizma Tedavileri

Cerrahi Anevrizma Ameliyatı

Aorta damarlarındaki genişleme yani anevrizmanın rüptüre olması (patlaması) sonucu hastanın kanama nedeniyle hayatının kaybının önlenmesi için, anevrizma ameliyatı yapılır. Açık cerrahi yöntemle yapılan ameliyatta, hastada 5,5 cm’den büyük çapta olan aorta anevrizması ya da intramural hematomun eşlik ettiği ciddi yakınmalara neden olan daha küçük anevrizmalar tedavi edilir. Cerrahi ameliyatta anevrizmatik olan aorta damar kısmı sağlam yapay damarla değiştirilir. Aort anevrizması tedavisinde kullanılan yapay damalar, çapı aorta damarın çapına uygun boru biçiminde gore-tex, polyester ya da teflondan yapılı tıbbi malzemelerdir.

Cerrahi Aort Anevrizması Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Cerrahi aort anevrizması ameliyatından önce hastadaki anevrizmanın yeri, büyüklüğü, çevre dokularla ilişkisi bilgisayarlı tomografi anjiografi, manyetik rezonans anjiografi gibi görüntüleme tetkikleri sayesinde değerlendirilir. Aort cerrahisine ait potansiyel kanama riski nedeniyle, öncesinden kan grubu belirlenmesi ve kan grubuna uygun birkaç ünite kan ve plazma hazırda tutulması çok önemlidir. Ameliyattan önceki gece hastanın aç kalması ve barsak temizliğinin yapılması gereklidir.

Torakal ve Abdominal aort anevrizmalarda ameliyatta genel anestezi kullanılır. Cilt, cilt altı dokular ve kaslar geçirilir, barsaklar ekarte edilir ve retroperitoneal alanda anevrizma oluşturan damar bulunur. Genişleyen aorta çevrede olan dokulardan serbestleştirilir. Heparin uygulamasının ardından anevrizmanın başı ve sonundan kan akımını belirli bir süre durduracak olan kross klempler yerleştirilir ve anevrizma duvarı açılır. Anevrizma içindeki kan ve pıhtı birikimi temizlenerek, altta ve üstteki sağlam aort damar kısımlarına aorta yerine geçecek olan yapay damar, prolen dikişlerle anostomoz edilir. Ardından kan akımını durduran klempler açılarak kan dolaşımı yeniden sağlanır. Hastada kanama kontrolü yapılarak, drenler konulur ve dokular katlarına uygun olacak şekilde dikilerek kapatılır.

Anevrizma Ameliyatının Olası Komplikasyonları Nelerdir?

Cerrahi yolla yapılan aorta anevrizma ameliyatının olası komplikasyonları hastanın genel durumuna ve operasyonun yapıldığı yere göre farklı olabilir. Bu ameliyatın uygulandığı hastalar genellikle ileri yaşlarda olduğundan, anevrizmaya eşlik eden ek sağlık sorunları da bulunur. Bu nedenle hastalarda ameliyattan sonra diğer organların fonksiyonlarına ait sorunlar yaşanabilir. Anevrizma ameliyatının basit yan etkileri her cerrahi girişimde olabilecek; kanama, hematom, yara yeri enfeksiyonu oluşma riski bu ameliyatlarda da bulunur. Daha ciddi yan etkiler arasında böbrek yetmezliği, kalp-akciğer yetmezliği, inme, felç, nadir olarak tekrar ameliyat gereksinimi, kanama ve damarlarda yeniden tıkanıklık oluşması sayılabilir. Aorta anevrizma ameliyatın konusunda uzman kalp ve damar cerrahları tarafından yapılması olası komplikasyon risklerini azaltır.

Aort Anevrizma Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Aort anevrizması cerrahi ameliyat sonrası hastanede yatış süresi yaklaşık olarak 3-5 gün kadardır. İleri yaşlı ve ek sağlık sorunu olan hastaların ilk gün yoğun bakımda takip edilmeleri gerekebilir. Eğer hastalarda komplikasyon gelişirse, hastanede daha uzun süre hastanede kalabilirler. Taburcu edilen hastalarda tam olarak iyileşme, daha önceki sağlıklı durumuna dönüş, 1 ay süre alabilir. Hastaların ameliyattan sonra düzenli kontrol altında olması, gelişme riski olan anevrizmalar açısından yılda bir rutin kontrollerin yapılması tavsiye edilir. Bu dönemde hastalarda bazı yaşam alışkanlıklarını düzeltmelidir. Sigara içiyorlarsa bırakmalı, beslenmede kolesterol ve yağ oranı düşük diyet uygulamaları gerekir. Her hafta düzenli olarak egzersiz yapmaları sağlıklı yaşam sürmeleri için gereklidir.

Endovasküler Aort Anevrizma Tedavisi (EVAR)

Aorta Anevrizmaları tedavisi eski yıllarda genellikle açık cerrahi tedavi yöntemiyle yapılırdı. Abdominal aort anevrizması için karın ve her iki kasık bölgesi kesilmesi gerekir buda cerrahi komplikasyon görülme riskini arttırırken hastanın uzunca bir süre hastanede yatması gerekirdi. Endovasküler anevrizma onarımı (EVAR) ise, daha az invaziv, anjiografik bir tedavi yöntemi olup, kasıktan yapılan çok küçük kesilerle anevrizmanın stent graft ile tedavisini sağlar. Damardaki anevrizmaya tedavi sırasında kendinden stentli olan suni bir damar yerleştirilir. Tedavide kasıktan yapılan kesi yardımıyla damar içine üstünde metal stent ile özel kumaş kaplı yapay damar olan kataterler aracılığıyla ilerletilir. Yapay damar anevrizmanın içinde açılır ve içeriden onarımı yapılır. Operasyon sırasında hastalara da hafif bir anestezi uygulanır. Büyük kesiler olmadığı için hasta erken dönemde mobilize olur, ağrı olmaz ve erken dönemde hastaneden taburcu olur.

Endovasküler anevrizma onarımı ne zaman yapılır?

Damardaki anevrizmanın lokalizasyonuna, anevrizmanın anatomik özelliklerine ve buna eşlik eden damarsal sorunlara göre hastaların % 90 kadarında endovasküler anevrizma onarımı yapılması mümkündür. Endovasküler aort tedavisi aynı zamanda aort damarının içten yırtıldığı  “diseksiyon” adı verilen ve hayatı tehdit eden hastalık tedavisinde  kullanılabilir.

Endovasküler anevrizma tedavisi nasıl yapılır?

Bu tedavide işlemlerin planlanması ve hastanın doğru seçilmesi oldukça önemlidir. Damardaki anevrizmanın tedaviye uygunluğunun değerlendirilmesinde manyetik rezonans anjiografi  ve üç boyutlu bilgisayarlı tomografi anjiyo oldukça iyi bir tercihtir. Anevrizmanın büyüklüğü, normal damarlara mesafesi, uzunluğu, normal damarların çatallanma bölgeleri, çapı bu tetkiklerle değerlendirilir. Ardından uygun olan stent greft hazırlanır.

Hastalara belden uyuşturma ya da genel anestezi uygulanır. Kasıklara uygulanan iki kesiyle femoral atardamarlara gidilir. Günümüzde stent teknolojisinin sürekli gelişmesi sonucu üretilen düşük çaplı stent greftler sayesinde kasıktan kesi yapılmadan perkütan yolla anjiografide olduğu gibi iğne deliğinden tedavi uygulanabilir hale gelmiştir. Aortada bulunan anevrizmaya ulaşabilecek şekilde damar girişine katater yerleştirilir. Anjiografi cihazı altında katater anevrizmaya ilerletilir. Burada özel bir mekanizmayla aynı şemsiye açar gibi açılan yapay damar anevrizmada uygun yere yerleştirilir. Yapay damarın uçlarında balon şişirilir ve damar duvarına yapışması sağlanır. Ardından anjiografi çekilerek, kanın yapay damar içinden aktığı ve anevrizma kesesin kapandığı görülür ve katater yerinden çekilerek, kasıktaki giriş kapatılır.

Endovasküler anevrizma onarımı sonrası

Hastalar yapılan işlemden sonra birkaç gün hastanede kalırlar. Ağrı kesici ihtiyacı çok azdır. Açık ameliyatta olduğu gibi gaz-gaita çıkaramama problemleri yaşanmaz. Hastaların yemek yemelerinde sorun yaşanmaz. Ameliyat sonrası erken dönemde  mobilize olmalarında ve yürümelerine engel yoktur. Yaklaşık 1 hafta sonra hastanın kontrolü yapılır. Doktorun hastaya önerileri ağrı kaldırmaması ve araç kullanmaması şeklindedir. Bundan sonra hastalar normal yaşamına dönebilir, ancak 6 ayda bir görüntülü olarak değerlendirme yapılması gerekir.

Endovasküler anevrizma onarımının olası yan etkileri

Bu işlemin en önemli yan etkisi yapay damarın etrafında yani anevrizmanın içinde istenmeyen kan akımının yeniden olması ya da kesilmeden devam etmesidir. Tıpta bu durum “endoleak” olarak isimlendirilir. Bu sorun oldukça önemlidir. Çünkü anevrizmanın patlaması yani rüptüre olmasına ve büyümesine neden olabilir. Bu yüzden hemen müdahale edilmeli ve kaçak çeşitli yöntemlerle kapatılmalıdır.

Bunun dışında endovasküler anevrizma onarımı sırasında yerleştirilen yapay damarda enfeksiyon, tıkanıklık meydana gelmesi, greftin yerinden oynaması yada greftte yapısal bozulmalar  gibi sorunlarda oluşabilir. Bu problemler herhangi bir zamanda ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastaların yaşamları boyunca takip edilmesi gerekir. Hastalar kolesterol düzeyini, yüksek tansiyonu kontrol altında tutmalıdır. Sigara içiyorlarsa mutlaka bırakmaları gerekir.

Paylaş: